...ve Dünyanın Kötülüğüne Hiç Umursamadan Gülüp Duruyorlardı.

Aydın Sever - 24 Mayıs 2017

Stanley Kubrick'in 1971 yapımı filmi "A Clockwork Orange" (Otomatik Portakal) kusursuz bir başyapıttır. Yönetmenin filmografisinde ayrı bir yeri olan film şiddet konusunda sinema tarihinin en önemli filmlerinden biridir.

Alex'i canlandıran Malcolm McDowell kariyerindeki en iyi performansı sergilemiş, her göründüğü sahnede bir tablo bütünlüğü sağlamış ve fiziği ve oyunculuğu ile filme hayat vermiştir. McDowell Alex performansı ile bir Stanley Kubrick filminin bir Malcolm McDowell filmi olarak da anılmasını sağlamıştır.

Şiddet üzerine bir film olan "a Clockwork Orange" şiddeti hem bireysel hem de toplumsal boyutta ele alır.

Anti kahramanımız Alex (ki kendisinin ruh hali konusunda buraya tıklayarak bilgi alabilirsiniz) gasp yapan, tecavüz eden ve insanlara şiddet uygulayan bir çetenin başıdır. Çetesiyle beraber sürekli bu tarz eylemler yapan Alex en sonunda kendi arkadaşları tarafından ihbar edilir ve bir olayın sonrasında polis tarafından yakalanıp hapse gönderilir. Bunun sonrasında hükümetin bir programı gereği kobay olarak kullanılmak üzere salıverilmek koşuluyla bir deneye tabi tutulur. Deney diye bahsettiğimiz şiddet eğilimli kişilerin bazı yöntemler uygulanarak bu davranış bozukluğunu düzeltmeye yönelik bir çalışmadır. Klasik koşullanma olan bu deneyimiz Alex'e göz kapaklarının aletlerle tutturulmak suretiyle Beethoven'ın 9. Senfonisi eşliğinde işkence görüntülerinin izletilmesidir. Alex'in şiddetten uzak durması ondan iğrenmesi için uygulanan bu program aslında şimdiye kadar bir insana yapılan en büyük işkencelerden biridir. Fakat hükümetin insan odaklı olmaktan uzak sadece oy kaygısıyla yaptığı bu uygulama ters tepecek; şiddete karşı tepkisi ortadan kalkan Alex'in hayatı eskisinden daha kötü geçecek ve önceki hayatında zor kullandığı diğer kişiler Alex'in onlara yaptığı benzeri şeyleri Alex'e yapacaklardır. Üstelik Alex'in başına gelen bu şeylere karşı tepki verememesi sonucu hayatı dramatik bir hal alacaktır. Kısacası oy peşinde koşan muhalefet ve iktidarın bir oyuncağı olmuştur Alex. Aslında şiddet herkeste olan bir şeydir. Bunu körükleyenlerin başında da toplum gelmektedir. 

Sürekli olarak uygulanan bu deney izleyiciyi olağanüstü rahatsız eder. Ķubrick'in izleyicide yarattığı diğer bir etki ise bu kişilikte birine bile acıma hissi uyandırmayı başarabilmesidir. Sahne, sinema tarihine de en unutulmaz anlardan biri olarak geçer.