Beyazperdede İlk Vampir Filmi:Nosferatu mu Acaba?

Semih Kuru - 25 Haziran 2017 

Merhaba sevgili okur.  Bu yazımızda genel anlamıyla sinemada vampir kültüne kısaca değinip, ilk vampir filmi hangisi ona bakacağız.

Vampir filmleri şüphesiz beyazperdede sevilen korku türlerinden biridir. En dehşet vericilerinden, romantiğine, erotik vampir filmlerinden komedi tarzındaki filmlere bile rastlamak olası. Bunda en önemli sebeplerden biri de vampirlerin halk efsanelerinden doğan bir yaratık olması. Her ne kadar bizim kültürümüzde vampirler olmasa da genel anlamıyla vampirler söylencelerde yer alan evrensel yaratıklardır ve her bölge aşağı yukarı aynı vampir öyküsünün farklı versiyonlarına sahiptir.  Böylesine evrensel bir öykü olunca da resimden edebiyata kendini sanatın her dalında gösteriyor vampirler.  

Beyazperdede rastladığımız ilk vampir filmi, yönetmenliğini F.W. Murnau’nun yaptığı 1922 tarihli Nosferatu, tam adıyla söylersek Nosferatu, eine Symphonie des Grauens (Nosferatu, Bir Dehşet Senfonisi)  dersek belki de sizleri yanıltmış oluruz. Bu filmden önce 1909 yılından başlayarak 1922’ye kadar genellikle John Polidori'nin 1819 tarihli “The Vampyre” hikayesine dayanan yaklaşık yirmi film daha var. Birçok kaynakta ilk vampir filmi olarak geçmesinin belki de en önemli sebebi bu filmlerin birçoğunun film adı, yönetmen, film şirketi ve / veya yılın dışında neredeyse hiçbir bilgiye sahip olmamamız.

1922 öncesi bildiğimiz filmleri kısaca listelersek;

1909'da Vampire of the Coast,

1910’da The Vampire Trail,

1913 tarihli Robert Vignola'nın yönettiği The Vampire,

1914 tarihli filmler Vampires of the Night, Vampires of Warsaw, The Vampire's Tower, Saved From the Vampire,

1915 tarihli filmler The Devil's Daughter, A Fool There Was, Vamp, The Vampire's Clutch, Was She A Vampire?  Ve Kiss of the Vampire.

1916 tarihli filmler Mr. Vampire, A Night of Horror, bir Alman filmi olan A Vampire Out of Work ve A Village Vampire.

1917 tarihli filmler The Beloved Vampire ve The Vampir

1920 tarihli Drakula

1921 tarihli The Blond Vampire

Yukarıda değindiğimiz gibi ne yazık ki bu filmler hakkında fazla bilgiye sahip değiliz. Dolayısıyla ben de 1922 tarihli Nosferatu’ya kısaca değinip yazıyı bitireceğim.   

Vampir Kont Orlok’un hikâyesini anlatan film bugün bile en iyi vampir filmleri denildiğinde akla gelen filmler arasında yer almayı başarıyor. Bram Stoker’ın Dracula adlı kitabından uyarlanan film, telif sorunu nedeniyle yayından kaldırılsa da bir şekilde günümüze kadar ulaşmıştır.

Yönetmen F.W. Murnau, vampirini romantikleştirmeye ya da insancıllaştırmaya çalışmıyor. Kont Orlok (Max Schreck), soluk teni, sivri kulakları, burnu ve bir şeytanın solgun pençeleri ile bir anlamda ölümün insanlar arasında tezahür etmiş hali. Filminde görsellerin de kendi hikayesini anlatmasına izin veren Murnau, diğer vampir filmlerinin aksine Schreck'i daha önce bir insan olduğunu ispatlama gayreti içerisine de girmiyor. Filmde Kont Orlok’un kurnaz ve sert bir duruşu vardır ve onunla birlikte girdiği her odaya şeytani bir hayatı sürükleyen gölgesi neredeyse başlı başına ayrı bir karakterdir.

Film bildiğimiz klasik Dracula hikayesidir. Bir emlakçı, eşiyle birlikte satacağı mülk karşısında alacağı primi düşünerek tüm uyarılara karşın Vampir Kont Orlok‘un şatosuna gider. Bram Stoker’ın Draculasından uyarlanan  birçok film romantizm ve cinsellik temalarını ön plana çıkarırken Nosferatu, kariyer ve maddi hırsların insanı nasıl kör edebildiğine odaklanıyor.

Bu yazıyı yazarken şöyle iddialı bir cümle ile karşılaştım: “Nosferatu şimdiye kadar yapılan en iyi vampir filmi değil. Şimdiye kadar yapılmış en iyi filmlerden biri.”

Filmi merak edenler Youtube da bile bulabilirler. Ama biz ilke olarak bir filmin tamamını yayınlamamayı tercih ediyoruz. Bu nedenle sadece fragmanını yayınlamakla yetineceğiz. İyi seyirler…