Modern Zamanlar'dan İkonik Bir Sahne

Aydın SEVER - 15 Haziran 2017

Sinema tarihinin en bilinen sahnelerinden biri Charlie Chaplin'in 1936 tarihli Modern Times (Modern Zamanlar) adlı başyapıtındaki fabrika üretim bandı sahnesidir.

Modern Zamanlar'ın yönetmenliğini, yapımcılığını, senaristliğini, müziklerini yapan ve baş rolünde oynayan Chaplin 1936 yılında ileriyi öngörümleyerek kapitalizm karşıtı bir komedi filmi çekmiştir.

Siyah beyaz ve sessiz olan film sinema tarihinin son altyazı repliklerini de içinde barındırır.

1936 yılında siyasi komedi çeken Chaplin anlatmak istediğini kelime kullanmadan o döneme göre müthiş bir komediyle anlatır.

Chaplin'in canlandırdığı karakter bir fabrika işçisidir ve üretim bandında çalışmaktadır. Başlarında bir ustabaşı olan bu işçiler bandın hızına yetişmeye çalışarak saatlerce vida sıkmaktadırlar. Çok hızlı ilerleyen banda yetişmeye çalışan işçi bantta sürüklenip makinenin dişlilerinin olduğu bölüme geçer. Hızını alamayan işçi saatlerdir aynı işi yaptığı için dişliler içinde nerede vida görüyorsa sıkmaya başlar.

İşte bu kısım tam bir Chaplin karesidir. Kareyle ilgili olarak söylenecek ilk şey makine dişlileri arasına sıkışmış olan bir işçidir. Daha da bütün düşünecek olursak kapitalizmi temsil eden makineler arasında sıkışıp kalmış insanoğlunu anlatır kare. Sinemanın görsel bir sanat olduğunun en iyi ifadelerinden biri olan bu kare kelimelere gerek kalmadan her şeyi tüm çıplaklığıyla resmeder. İnsan artık makineleşen dünyada ne kadar ya da kaç tane ürettiğiyle ölçülen bir nesnedir. Duygularının hiçbir önemi yoktur. Eskiden yaptığı tüm işleri artık makine yapmaktadır. Ona da sadece makinenin müdahale edemediği ama sonraki zamanlarda teknolojinin gelişimiyle mutlaka müdahale edeceği basit işler kalmıştır. Yaratıcılığını gösteremeyen ve manevi olarak kendini tatmin edemeyen insanoğlu kendine yabancılaşmaya başlayacak fakat fiziksel gereksinimlerini karşılama zorunluluğu bu yabancılaşmanın önüne geçecek ve toplumdaki sanayileşmenin büyük ölçüde neden olduğu bu kayıp bireyler bozuk psikolojileriyle tatminsiz bir biçimde yaşamaya devam edeceklerdir.

Siyasi filmler içerisinde sessiz olduğu halde en etkili filmler arasında başı çeken Modern Zamanlar aynı zamanda bugün dahi sinema tarihinin en önemli filmlerinden biri olarak da anılmaktadır.

İşte Chaplin'in kelimelere gerek bırakmayan o meşhur sahnesi: